တနသၤာရီတိုင္း၊ ထား၀ယ္ခ႐ိုင္ရွိ ဘန္းေခ်ာင္းေက်ာက္မီးေသြးတြင္း ရပ္ဆိုင္းခဲ့တာ ေမလ ၁၁ ရက္ေန႔က ၂ ႏွစ္ ျပည့္ေျမာက္ ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စြန္႔ပစ္ေက်ာက္မီးေသြး ေျမစာပုံေတြကေန မီးေလာင္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး အနံ႔ဆုိးေတြ ထြက္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
ေဒသခံေတြကေတာ့ ေမလ ၁၁ ရက္က စုစည္းၿပီး ဘန္းေခ်ာင္းေက်ာက္မီးေသြးတြင္း ရပ္ဆုိင္းျခင္း ၂ ႏွစ္ျပည့္အထိမ္းအမွတ္အေနနဲ႔ စုေပါင္း ဆုေတာင္းပြဲတရပ္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ဘန္းေခ်ာင္းေက်ာက္မီးေသြးတြင္း ထာ၀ရ ရပ္တန္႔ေရးနဲ႔ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္မႈ အလုိမရွိ စတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြနဲ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီဆုေတာင္းပြဲကုိ ဘန္းေခ်ာင္းေဒသ ကြမ္းေခ်ာင္းႀကီးေက်းရြာရွိ ေက်ာက္မီးေသြး မိုင္း အနီးမွာ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဘန္းေခ်ာင္းအတြင္းရွိ က်းရြာေတြက ရပ္မိရပ္ဖ ၁၀၀ ေက်ာ္ ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။
ေဒသခံတဦးျဖစ္သူ ေနာ္အယ္သေလး၀ါးက “က်မတုိ႔ ေႂကြးေၾကာ္သံတခုက ဘန္းေခ်ာင္း ေက်ာက္မီးေသြးမုိင္း ထာ၀ရရပ္၊ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ျခင္းအလုိမရွိ စတဲ့အဓိက ၂ ခ်က္ကို ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီဆုေတာင္းပြဲမွာ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္စီးမႈမွ ကင္းေ၀းေရး၊ လူမႈေရး မမွ်တမႈမွ ကင္းေ၀းေရး၊ ဌာေနတုိင္းရင္းသားမ်ားရဲ့ဘ၀ လုံၿခံဳမႈရွိေရး၊ အျခားေနရာေဒသသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္းမွ ကင္းေ၀းပါေစ အစရွိတဲ့အခ်က္ေတြကုိ စုေ၀း ဆုေတာင္းခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဘန္းေခ်ာင္းေက်ာက္မီးေသြးတြင္း ထာ၀ရ ရပ္ေပးလုိ႔လည္း ေဒသခံေတြက လက္မွတ္ထုိးၿပီး လာမယ့္ ရက္ပုိင္းမွာ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတထံ စာေပးပုိ႔ ေတာင္းဆုိသြားမယ္လုိ႔ လည္း တာကေပၚလူငယ္အဖြဲ႔က စီမံကိန္းတာ၀န္ခံ ေနာ္ေဆးအယ္မူးက ေျပာပါတယ္။
“က်မတုိ႔ သမၼတဆီကုိလည္း စာတင္သြားဖုိ႔ရွိတယ္။ အခု ဒီတရက္ႏွစ္ရက္အတြင္းမွာ တင္မွာေပါ့ေနာ္။ တင္မယ္ဆုိတာက လက္မွတ္ေတာ့ထုိးၿပီးသြားၿပီ ေဒသခံေတြကေလ။ အဲဒါ စာပုိ႔ဖုိ႔ပဲ ရွိေတာ့တာေပါ့ေနာ္။ အဓိကအားျဖင့္ ဘန္းေခ်ာင္းေက်ာက္မီးေသြးတြင္း ထာ၀စဥ္ ရပ္ဆုိင္းေပးဖုိ႔ရယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ မီးေလာင္တဲ့ဟာကုိ ၿငိမ္းသတ္ေပးဖုိ႔ရယ္ေပါ့။”
ဘန္းေခ်ာင္းေက်ာက္မီးေသြးတြင္းဟာ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး ထား၀ယ္ခ႐ိုင္မွာ တည္ရွိၿပီး ေက်ာက္မီးေသြး တူးေဖာ္မႈကို ကြမ္းေခ်ာင္းႀကီးေက်းရြာရွိ ၆၀ ဧက အက်ယ္ေျမေပမွာ ဟင္းလင္းဖြင့္ တူးေဖာ္စနစ္နဲ႔ စတင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုပ္ငန္းစတင္ခ်ိန္ကစၿပီး ေက်ာက္မီးေသြး တူးေဖာ္မႈမွ ထြက္လာေသာ စြန္႔ပစ္ပစၥည္း ေတြေၾကာင့္ ေလထုနဲ႔ေရထုကို ညစ္ညမ္းေစၿပီး ေဒသခံေတြရဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေျမနဲ႔ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမ ေတြလည္း ပ်က္စီးမႈမ်ားျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္မႈ ရွိသလုိ လူ႔က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈတို႔လည္း ႀကီးစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး က်န္းမာေရး စစ္ေဆးခဲ့ေသာ ေက်းရြာသူေက်းရြာသား ၇၂ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ အသက္ရႈ လမ္းေၾကာင္း ဆိုင္ရာေရာဂါမ်ားျဖစ္ပြားေနၿပီး ႂကြက္သားနာက်င္ျခင္း၊ အေရျပား အနာႏွင့္ အဖုအပိန္႔မ်ားထြက္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားျဖစ္ပြားျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ား၊ ေသြးႏွင့္ ႏွလုံးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားလည္း ျမင့္မားစြာ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေဒသခံခေတြက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ။
ေဒသခံေတြရဲ့ကန္႔ကြက္မႈေၾကာင့္ စီမံကိန္းကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ မတ္လက ရပ္ဆုိင္းထား ခဲ့ေပမယ့္ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းနဲ႔ နီးကပ္စြာ တည္ရွိေနတဲ့ ေဒသခံမ်ားမွာ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းမွ ဆက္လက္ ထြက္ရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ ညစ္ညမ္းစြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားေၾကာင့္ ေဘးဒုကၡဆက္လက္ခံစား ေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာက္မီးေသြး စြန္႔ပစ္ေျမစာပုံမွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကတည္းကေန႔ အခုခ်ိန္ထိ မီးဆက္ေလာင္ ေနဆျဖစ္ၿပီး ေလထုအတြင္း အနံ႔ဆိုးေတြ ထုတ္လႊတ္ျခင္း၊ ေလွာင္ကန္လွ်ံက်မႈေၾကာင့္ ေက်းရြာေျမ ႏွင့္ ဥယ်ာဥ္မ်ား ပ်က္စီးရျခင္းတို႔ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေၾကာင္းလည္း ေဒသခံေတြက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ဒီစီမံကိန္း ရပ္ဆုိင္းထားေပမယ့္လည္း ကုမၸဏီ အေနနဲ႔ လက္ရွိ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရရွိထားမႈကို ဆက္လက္လုပ္ငန္းခ်ဲ႔ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနေပါတယ္။
“အကယ္၍သာေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္ျခင္းကို မူလလုပ္ကိုင္ခြင့္ ရထားသည့္အတိုင္း ဆက္လက္လုပ္ကိုင္လာပါက ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ုံး (KNU) ႏွင့္ ျမန္မာ တပ္မေတာ္တို႔ အၾကား ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပဋိပကၡနယ္ေျမအျဖစ္ တည္ရွိခဲ့ေသာ ဘန္းေခ်ာင္းဧရိယာ အတြင္းရွိ ေက်းရြာ ၂၂ ရြာမွ လူဦးေရ ၁၆၀၀၀ ၀န္းက်င္ထိခိုက္ခံစားရမည္” လုိ႔လည္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
ဘန္းေခ်ာင္းေက်ာက္မီးေသြးတြင္းကို ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တည္းက East Star နဲ႔ Thai Asset ကုမၸဏီတို႔က ကြမ္းေခ်ာင္းႀကီးေက်းရြာ ေျမဧက ၆၀ ေက်ာက္မီးေသြးတူးေဖာ္မႈကို လုပ္ကိုင္လာခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း စြန္႔ပစ္ေရဆိုးေတြေၾကာင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ေလထု၊ ေရထုညစ္ညမ္းတာ ျဖစ္ေပၚကာ ေဒသခံေတြ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ထိခိုက္လာတဲ့အတြက္ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ေမလမွာ တနသၤာရီ တုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရက ယာယီ ပိတ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
ဘန္းေခ်ာင္းေဒသမွာ ေက်းရြာေပါင္း ၂၂ ရြာရွိၿပီး စုစုေပါင္း လူဦးေရ ၁၆,၀၀၀ ေက်ာ္ေနထုိင္ေနပါတယ္။